«Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ Тәуекел-менеджменті бизнес пен экономикадағы ахуалды дамытуға алдын ала дайындалуға, олардың салдарын жұмсартуға және бизнестің тұрақтылығын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Бұл туралы Samruk–Akparat ақпараттық алаңында қордың құқықтық сүйемелдеу және тәуекелдер жөніндегі басқарушы директоры Андрей Кравченко онлайн-брифинг барысында хабарлады.

А.Кравченконың айтуынша, қазіргі уақытта «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ Директорлар кеңесі мен Басқармасының назарында 26 тәуекел бар, олардың 11-іне ерекше көңіл бөлінеді. Оларға пандемия, коммерциялық, әлеуметтік және нарықтық тәуекелдердің жалғасу қаупі кіреді.

Андрей Кравченко карантин шарттары бизнеске тікелей және жанама түрде әсер ететінін айтты, бірақ Қор тобының компаниялары бұл кезеңді үзіліссіз өткізе алады. Осылайша, ағымдағы жылы Қор жалғыз акционер-ҚР Үкіметіне 120 млрд теңге көлемінде рекордтық дивидендтер төлейді, бұл 2017 жылғы көрсеткіштен 10 есе көп. Сонымен қатар, Қор пандемияға байланысты Денсаулық сақтау министрлігі мен басқа да ведомстволарға белсенді көмек көрсетуде.

Естеріңізге сала кетейік, 2020 жылдың І жартыжылдығының қорытындысы бойынша «Самұрық-Қазына» ҰӘҚ» АҚ компаниялар тобының таза табысы шамамен 212 млрд теңгені құрады, бұл ретте жоспар бойынша 150 млрд теңге шығын күтілген. 2020 жылдың қорытындысы бойынша «Самұрық-Қазына» компаниялар тобының шоғырландырылған таза пайдасы 421 млрд теңге деңгейінде күтілуде, бұл жоспардан 1,5 есе көп.

А.Кравченконың айтуынша, пандемия жекелеген компаниялардың бизнес көлемінің төмендеуінің себебі болып табылады, осыған байланысты бизнесті дамыту жоспарлары шығыстарды оңтайландыру және консервативті болжамдар жағына қарай қайта қаралды.

«Осы тиімді сценаридің өзінде біз үшін бірқатар тәуекелдер маңызды болып қала береді, мысалы, баға тәуекелі, тауарлар мен қызметтерге бағаның төмендеу тәуекелі және ең алдымен мұнай бағасы. Оның өзгеруі көптеген басқа тәуекелдер үшін триггер болып табылады. Байқаушылар мұнай бағасының серпіні қазір оң екенін көріп отыр, бірақ жыл соңына дейін эпидемиологиялық жағдайдың белгісіздігіне және әлемдік экономикадағы мұндай белгісіздікке байланысты күн тәртібінен алып тастамаймыз», - деді Андрей Кравченко.

Тәуекелдер тізімінде пандемия мен мұнай бағасының құбылмалылығы жалғасуда, бұл ұлттық валюта бағамына айтарлықтай әсер етеді. Осыған байланысты, күрделі тәуекелдердің арасында бірқатар компанияларға, мысалы, «ҚТЖ» ҰК» АҚ-ға тән валюта бағамының өзгеру тәуекелі бар.

Осылайша, «ҚТЖ» - да валюталық қарызды қайта қаржыландыру және рубльдік қарыз есебінен «тұрақты» валютадағы қарызды 217 млн долларға төмендету бойынша жұмыстары жүргізілді. Сонымен қатар, Екібастұз ГРЭС 2 және «Эйр Астана» АҚ шетелдік валютадағы қарыздарын теңгеге аударды. Екі компания бойынша осы өзгерістердің жалпы сомасы 120 млрд. теңгеден асты. А.Кравченконың айтуынша, бұл шаралар бағамдық айырмашылықтан миллиардтаған теңге шығынына жол бермеуге мүмкіндік береді.

Банк секторы мен компаниялар тобына қызмет көрсететін жеке банктердің жағдайын талдау арқылы несиелік тәуекелдерді бақылау туралы А. Кравченко қосымша хабарлады.

Тәуекелдер тізімінде шетелде сот талқылаулары нәтижесінде активтерді алып қою тәуекелдері сақталды, алайда ағымдағы айдың өзінде түріктің "Шекербанк" акцияларының 38 млн доллар сомасындағы үлесіне тыйым салу жөніндегі ісі Қор үшін оң нәтижені көрсетті, 2020 жылдың 5 маусымында осы акциялардан тыйым салу алынып тасталды. Сонымен қатар, 2020 жылдың 6 тамызында Нью-Йорктің оңтүстік округінің аудандық соты талапкерлер тобымен 20 миллион долларлық талап негізсіз болған дау бойынша Қордың пайдасына шешім шығарды.

Андрей Кравченко Қордың тарихи тұрғыдан әртараптандырылған активтер портфелі бар екенін атап өтті, бұл дағдарыстың ең қолайсыз жағдайларында да бизнестің тұрақтылығына деген сенімділікті арттырады. Оның айтуынша, бұл жеке тәуекелдерді қор ішінде хеджирлеуді және бизнестің тұрақтылығын сақтауға мүмкіндік береді.

Пандемия кезеңіндегі тұрақтылықтың мысалы ретінде ол электр энергиясына тұрақты сұранысы бар «Самұрық-Энерго» АҚ, Интернетке және басқа да онлайн сервистерге қол жеткізу бойынша қызметтерге сұраныстың артуы кезінде «Қазақтелеком» АҚ, уран бағасының оң өсу серпіні кезінде "Қазатомөнеркәсіп" ҰК" АҚ сияқты компаниялардың қызметін келтірді.

Брифинг барысында А.Кравченко мұнай өндіруден басқа, пандемия кезінде ең көп зардап шеккен салалардың бірі - жолаушылар тасымалы және ағымдағы жылы әлемдік авиация тарихындағы ең нашар сала екенін айтты.

Халықаралық әуе көлігі қауымдастығының (IATA) деректеріне сәйкес 2020 жылдың 1 жартыжылдығында жолаушылар авиатасымалына сұраныс 58% - ға төмендеді, ал салалық жүктеме коэффициенті 2019 жылмен салыстырғанда 51% - ға төмендеді.

Дегенмен, «Эйр Астана» АҚ өтімділікті нығайту және кредиттік тәуекелдерді төмендету бойынша қабылданған шаралар нәтижесінде мемлекет немесе Қор тарапынан қандай да бір қосымша қаржылық көмексіз жұмыс орындарын, тұрақты өтімділікті және беріктік қорын сақтауда.

Өз кезегінде, «Qazaq Air» АҚ аймақаралық авиамаршруттар желісін белсенді дамытуды және қауіпсіздіктің барлық талаптары мен эпидемияға қарсы шараларды ескере отырып, жолаушыларға сапалы қызмет көрсетуді жалғастыруда.

Теміржол жолаушылар тасымалы саласы мемлекет субсидияларын қолданып және санитарлық-эпидемиологиялық қызметтердің ұсыныстарына сүйеніп - өндіріс персоналын сақтай отырып жолаушыларға қысқартылған нұсқада қызмет көрсетуді жалғастырады, карантин шаралары жеңілдеген кезден бастап жолаушылар ағындарын қалпына келтіруге дайын.