Директорлар кеңесі мен оның комитеттері
Директорлар кеңесінің жетекші рөлі
Қордың Директорлар кеңесі Қор Басқармасының қызметіне стратегиялық басшылықты және бақылауды қамтамасыз ететін Жалғыз акционерге есеп беретін басқару органы. Директорлар кеңесі Қордың корпоративтік басқару кодексінің барлық ережелерін енгізуді қамтамасыз етеді.
Директорлар кеңесінің қызметі тиімділік пен жауапкершілік, жалғыз акционер мен Қордың мүдделерін барынша сақтау және іске асыру, сондай-ақ жалғыз акционердің құқықтарын қорғау, Қордың қызметі үшін жауапкершілік принциптеріне негізделеді.
Директорлар кеңесі өз құзыреті шегінде шешімдер қабылдау және кез келген іс-қимылды жүзеге асыру кезінде Қор туралы Заңға, Кодекске және Жарғыға сәйкес дербес және тәуелсіз болады.
Директорлар кеңесінің Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне және Жарғыға сәйкес жалғыз акционердің (егер Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде өзгеше белгіленбесе) немесе Қордың атқарушы органының айрықша құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша шешімдер қабылдауға, сондай-ақ жалғыз акционердің шешімдеріне қайшы келетін шешімдер қабылдауға құқығы жоқ. 2022 жыл ішінде Директорлар кеңесінде осы талаптарға қайшылықтар туындаған жоқ.
Директорлар кеңесіне ұйымды басқару және Басқарманың қызметін бақылау үшін жеткілікті өкілеттіктер берілген. Директорлар кеңесі Жарғыға сәйкес өз функцияларын орындайды және мынадай мәселелерге ерекше назар аударады:
- ESG мақсаттарын дамыту және ықпалдастыру жоспарын айқындау;
- іс-шаралар жоспары қызметі шеңберінде түйінді көрсеткіштерін қою және мониторингілеу;
- тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің тиімді жұмыс істеуін ұйымдастыру және қадағалау;
- Директорлар кеңесінің құзыреті шеңберінде ірі инвестициялық жобаларды және басқа да түйінді стратегиялық жобаларды бекіту және тиімді іске асыру мониторингі;
- Басқарма мүшелерін сайлау (Басқарма төрағасынан басқа), сыйақы, сабақтастықты жоспарлау және Басқарма төрағасы мен мүшелердің қызметін қадағалау;
- Корпоративтік басқару кодексінің және Қордың корпоративтік стандарттарының ережелерін сақтау.
Директорлар кеңесінің айрықша құзыретіне жатқызылған мәселелердің толық тізбесі «Ұлттық әл-ауқат қоры туралы» ҚР Заңымен айқындалады және www.sk.kz Қордың жарғысында ашылады.
Директорлар кеңесінің мүшелері өз міндеттерін тиісінше орындайды және ұйымның ұзақ мерзімді құнының өсуін және орнықты дамуын қамтамасыз етеді.
Директорлар кеңесінің мүшелері өздерінің функционалдық міндеттерін орындайды және өз қызметінде мынадай қағидаттарды ұстанады:
- өз өкілеттіктері шегінде әрекет етуге – Директорлар кеңесінің мүшелері шешімдер қабылдайды және Жарғыда бекітілген өз өкілеттіктері шегінде әрекет етеді;
- Директорлар кеңесінің, оның комитеттерінің отырыстарына қатысу және оларға дайындалу үшін жеткілікті уақыт бөлуге Директорлар кеңесі мүшесінің Директорлар кеңесі мүшесі лауазымына бір мезгілде төрт заңды тұлғадан артық орналасуына жол берілмейді, Директорлар кеңесінің төрағасы лауазымына бір мезгілде екі заңды тұлғада ғана орналасуға жол беріледі;
- ұйымның ұзақ мерзімді құнының және тұрақты дамуының өсуіне ықпал етуге Директорлар кеңесінің мүшелері ұйымның мүддесі үшін және барлық акционерлерге әділ қарым-қатынасты және орнықты даму қағидаттарын ескере отырып әрекет етеді; Директорлар кеңесі мүшелерінің шешімдері мен іс-қимылдарының әсерін мынадай мәселелер арқылы анықтауға болады: шешімнің/әрекеттің ұзақ мерзімді кезеңдегі салдары қандай екендігі; ұйым қызметінің қоғамға және қоршаған ортаға әсері қандай екендігі; барлық акционерлерге әділ көзқарас қамтамасыз етіле ме; ұйымның беделіне және іскерлік этиканың жоғары стандарттарына ықпал ету; мүдделі тараптардың мүдделеріне ықпал ету (осы мәселелер тізбесі ең аз қажетті, бірақ толық емес);
- іскерлік этиканың жоғары стандарттарын қолдау – Директорлар кеңесінің мүшелері өздерінің іс-әрекеттерінде, шешімдерінде және мінез-құлқында іскерлік этиканың жоғары стандарттарына сәйкес келеді және Қор мен ұйым жұмыскерлері үшін үлгі;
- мүдделер қақтығысына жол бермеу – Директорлар кеңесінің мүшесі өзінің жеке мүдделілігі Директорлар кеңесі мүшесінің міндеттерін тиісінше орындауына әсер етуі мүмкін жағдайлардың туындауына жол бермейді; шешім қабылдауға ықпал ететін немесе ықтимал әсер етуі мүмкін мүдделер қақтығыстарына байланысты жағдайлар туындаған жағдайда Директорлар кеңесінің мүшелері бұл туралы Директорлар кеңесінің төрағасын алдын ала хабардар етеді және мұндай шешімдерді талқылауға және қабылдауға қатыспайды; осы талап Директорлар кеңесі мүшесінің міндеттерін тиісінше орындауға тікелей немесе жанама әсер ететін Директорлар кеңесі мүшесінің басқа да ic-әрекеттеріне жатады;
- тиісті парасаттылықпен, шеберлікпен және ұқыптылықпен әрекет ету – Директорлар кеңесінің мүшелеріне заңнаманы, корпоративтік басқаруды, тәуекелдерді басқаруды, қаржы мен аудитті, тұрақты дамуды, саланы және ұйым қызметінің ерекшеліктерін білуді қоса алғанда, Директорлар кеңесінің құзыреті және Директорлар кеңесі мен комитеттердегі өз міндеттерін орындау бөлігінде өз білімдерін тұрақты негізде арттыру ұсынылады; ұйым қызметінің өзекті мәселелерін түсіну мақсатында Директорлар кеңесінің мүшелері ұйымның негізгі объектілеріне үнемі барады және жұмыскерлермен кездесулер өткізеді.
- Әл-Фараби атындағы Қазақ мемлекеттік ұлттық университеті – Қолданбалы математика;
- Қазақстан Республикасының Президентi жанындағы Қазақстан менеджмент, экономика және болжамдау институты – Мемлекеттік басқару магистрі.
Әлихан Асханұлы 1993 жылдан 1999 жылға дейін «А-Инвест» инвестициялық-жекешелендіру қорында бас маман болып жұмыс істеді; ҚР Ұлттық статистика агенттігі басқарма бастығының орынбасары, басқарма бастығы; ҚР Статистикалық жоспарлау және реформалар агенттігі Статистика және талдау комитеті төрағасының орынбасары; ҚР Президенті Әкімшілігінің бас сарапшысы, бөлімінің экономикалық сектор меңгерушісі, мемлекеттік инспекторы.
1999-2003 жылдары ҚР Статистика агенттігінің төрағасы қызметін атқарды. 2003-2006 жылдары ҚР Сыртқы істер вице-министрі, «Экспорттық кредиттер мен инвестицияларды сақтандыру жөніндегі мемлекеттік сақтандыру компаниясы» АҚ басқарма төрағасы болды. 2006-2009 жылдары ҚР қаржы вице-министрі, «ҚазАгро» АҚ президенті болды. 2009-2014 жылдары ҚР Статистика агенттігінің төрағасы болды. 2014-2015 жылдары ҚР Ұлттық экономика министрлігі Статистика комитетінің төрағасы болды. 2015-2018 жылдары ҚР Президентінің көмекшісі болды. 2018 жылғы қыркүйектен 2019 жылғы ақпанға дейін қаржы министрі болды. 2019 жылғы 25 ақпанда ҚР Президентінің Жарлығымен Премьер-Министрдің бірінші орынбасары – қаржы министрі болып тағайындалды. 2021 жылғы 18 қаңтарда ҚР Президентінің Жарлығымен осы лауазымға қайта тағайындалды. 2022 жылғы 11 қаңтарда ҚР Президентінің Жарлығымен ҚР Премьер-Министрі лауазымына тағайындалды. 2023 жылғы 30 наурызда ҚР Президентінің Жарлығымен ҚР Премьер-Министрі лауазымына қайта тағайындалды.
Қор тобы бойынша ДК-дағы тәуелсіз директорлардың үлесі
Қор тобы бойынша ДК мүшелерінің гендерлік әртүрлілігі
Қор тобы бойынша директорлар кеңесінде тәуелсіз директорлардың өкілеттік мерзімі
- С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті – әлеуметтік саладағы экономика және менеджмент;
- С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті – құқықтану;
- Мэриленд университеті (АҚШ) – «Болашақ» бағдарламасы бойынша іскерлік әкімшілендіру магистрі, «Қаржы» мамандығы бар бизнес магистрі.
Тимур Мұратұлы 1999-2000 жылдары Павлодар қаласындағы № 3 отбасылық дәрігерлік амбулаторияның экономист-менеджері болып жұмыс істей бастады. 2002-2006 жылдары Алматы қаласындағы «Эрнст энд Янг Қазақстан» аудиторлық компаниясының консультанты, бас консультанты болды. 2006 жылдан 2009 жылға дейін «ҚазМұнайГаз» барлау және өндіру» АҚ салық есебі және салықтық жоспарлау департаментінің директоры қызметін атқарды. 2009 жылдан 2010 жылға дейін ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау вице-министрі болды. 2010-2012 жылдар аралығында ҚР экономикалық даму және сауда вице-министрі қызметін атқарды. 2012-2016 жылдары экономика және қаржы саясаты жөніндегі Еуразиялық экономикалық комиссия алқасының мүшесі (министр) болды. 2016-2019 жылдары ҚР ұлттық экономика министрі қызметін атқарды. 2017-2019 жылдары «ҚазАгро» ҰБХ» АҚ Директорлар кеңесінің мүшесі болды. 2019 жылғы сәуір айынан бастап қазіргі күнге дейін «Бәйтерек» ҰБХ» АҚ Директорлар кеңесінің мүшесі. 2019 жылғы ақпаннан бастап наурызға дейін ҚР Ұлттық банкі төрағасының орынбасары қызметін атқарды. 2019 жылғы наурыздан шілдеге дейін ҚР Президентінің көмекшісі қызметін атқарды. 2019 жылғы шілдеден 2022 жылғы қаңтарға дейін ҚР Президенті Әкімшілігі Басшысының орынбасары қызметін атқарды. 2022 жылғы 13 қаңтарда Мемлекет басшысының Жарлығымен ҚР Президенті Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары болып тағайындалды.
- Томск мемлекеттік университеті – «Қаржы және кредит» және «Лингвистика және мәдениетаралық коммуникация»;
- Мичиган университеті – «Болашақ» бағдарламасы бойынша қолданбалы экономика магистрі.
Еңбек жолын 2005 жылы ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі Ішкі әкімшілік департаментінің, Халықаралық қатынастар департаментінің жетекші маманы болып бастаған. 2006-2010 жылдары ҚР Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігі Инвестициялық саясат және жоспарлау департаментінің және Экономикалық даму және сауда министрлігінің сарапшысы, бас сарапшысы болды. 2010 жылғы қарашада ҚР Экономикалық даму және сауда министрлігінің Стратегиялық жоспарлау және талдау департаменті Стратегиялық әзірлемелер басқармасының бастығы болды. 2010-2013 жылдары ҚР Қаржы министрлігінің Бюджеттік саясат және жоспарлау департаменті және Бюджеттік жоспарлау және болжау департаменті директорының орынбасары қызметін атқарды. 2013 жылғы ақпаннан бастап маусымға дейін ҚР Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің Геология және жер қойнауын пайдалану комитеті төрағасының орынбасары болды. 2013-2019 жылдары Стратегиялық әзірлемелер және талдау орталығы меңгерушісінің орынбасары, ҚР Президенті Әкімшілігінің Әлеуметтік-экономикалық мониторинг бөлімі меңгерушісінің орынбасары болды. 2019-2021 жылдары ҚР Тұңғыш Президенті – Президенті Кеңсесі бөлім меңгерушісінің орынбасары қызметін атқарды. 2021-2022 жылдары ҚР Ұлттық экономика вице-министрі болды. Мемлекет басшысының 2022 жылғы 11 қаңтардағы Жарлығымен ҚР Ұлттық экономика министрі болып тағайындалды. 2023 жылғы 4 сәуірде Мемлекет басшысының Жарлығымен ҚР Ұлттық экономика министрі лауазымына қайта тағайындалды.
- Экономика ғылымдарының кандидаты.
Әр жылдары ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау вице-министрі қызметін атқарды (11.1997 – 03.1999), ҚР Қаржы вице-министрі (03.1999 – 06.2001), ҚР Ішкі істер вице-министрі (06.2001 – 02.2002), ҚР Қаржы вице-министрі (02.2002 – 02.2003), Ұлттық банк төрағасының орынбасары (02.2003 – 01.2004), ҚР Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің төрағасы (01.2004 – 01.2006), Еуразиялық даму банкі (ЕАДБ) басқарма төрағасының орынбасары (06.2006 – 11.2007), ҚР Қаржы министрі (11.2007 – 11.2013), ҚР Өңірлік даму министрі (11.2013 – 08.2014), «Қазақстан Даму Банкі» АҚ Басқарма төрағасы (08.2014 – 04.2019), «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ Директорлар кеңесінің төрағасы (04.2020 – 08.2022).
2020 жылғы 30 қазанда «Bank RBK» банкі» АҚ Директорлар кеңесінің төрағасы болып тағайындалды.
2022 жылғы 15 қаңтарда «Қазақстан халқына» қоғамдық қорының басқарма төрағасы болып сайланды.
2022 жылғы 17 ақпанда «Самұрық-Қазына» қоғамдық кеңесінің төрағасы болып сайланды.
- Л. Боккони университеті (Италия) – Бизнес экономикасы магистрі дәрежесі
- IE Business School халықаралық мектебі (Испания) – Global Executive MBA топ-басшыларға арналған МВА бағдарламасы
- Дипломы бар бухгалтер (CPA)
- Дипломы бар директор (CIoD)
Сутера мырза 25 жылдық тәжірибесі бар қаржы және инвестициялар саласындағы тәжірибелі басшы, оның 17 жылын Еуропадағы, Ресейдегі және Таяу Шығыстағы жаһандық энергетикалық компаниялар мен тәуелсіз әл-ауқат қорларының қаржы директоры болып жұмыс істеген. Қазіргі уақытта Сутера мырза Asterion Industrial Partners компаниясының операциялық серіктесі, еуропалық инфрақұрылымға мамандандырылған жетекші еуропалық инвестицияларды басқару фирмасы және британияның жетекші интеграцияланған коммуналдық компаниясы Energy Asset Group компаниясының қаржы директоры. Energy Asset Group-қа келгенге дейін 2015 жылдан 2020 жылға дейін Сутера Мырза Қатарда орналасқан мемлекеттік жаһандық энергетикалық компания Nebras Power компаниясының бас қаржы директоры қызметін атқарды. 2011 жылдан 2015 жылға дейін Сутера Мырза Абу-Дабиде орналасқан мемлекеттік жаһандық энергетикалық компания TAQA-да Global Power & Water Division бас қаржы директоры лауазымын атқарды.
- Витватерсранд университеті (ОАР) – тау-кен ісі бойынша бакалавр;
- Витватерсранд университеті (ОАР) – тау-кен металлургиясы бойынша магистр;
- Хериот-Уотт университеті – (Ұлыбритания) – MBA дәрежесі.
Дудас мырза өзінің еңбек мансабын 1984 жылы Rand Mines Ltd компаниясында бастады және бірқатар шикізат компанияларында, соның ішінде BHP-де әртүрлі басшылық қызметтер атқарды, ол жаһандық Алюминий бөлімшесінің бас директоры болды. 2012 жылдан бастап Дудас мырза көпұлтты тау-кен және кәсіби сервистік компанияларда тәуелсіз Корпоративтік кеңесші болып жұмыс істеді. 2015 жылғы қарашадан 2019 жылғы желтоқсанға дейін «Қазатомөнеркәсіп»ҰАК» АҚ Директорлар кеңесінің мүшесі болды және 2018 жылы Директорлар кеңесінің төрағасы болып сайланды.
Жалғыз акционердің 2019 жылғы 6 желтоқсандағы шешімімен (ҚР Үкіметінің № 907 қаулысы) «Самұрық-Қазына» АҚ Директорлар кеңесінің құрамына тәуелсіз директор ретінде сайланды.
Қордың Директорлар кеңесінің 2020 жылғы 6 ақпандағы № 167 шешімімен Қордың Директорлар кеңесінің төрағасы болып сайланды.
ҚР Премьер-Министрінің Қордың Директорлар кеңесінің төрағасы қызметіне сайлануына байланысты Жалғыз акционердің 2023 жылғы 16 қаңтардағы шешіміне сәйкес (ҚР Үкіметінің № 19 қаулысы) Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі тәуелсіз директор ретінде сайланды.
- РФ СІМ Мәскеу мемлекеттік халықаралық қаты- настар институты, халықаралық экономикалық қатынастар факультеті – Экономика бакалавры, Экономика магистрі, Экономика ғылымдарының кандидаты
Нұрлан Қаршығаұлы 2001-2003 жылдары Еуразия өнеркәсіптік қауымдастығында (ENRC) қаржы талдаушысы болып жұмыс істеді. 2003-2004 жылдары Chambishi Metals PLC (Замбия, Китве қ.) бизнес менеджері және 2004-2007 жылдары Research, Investment and Development Ltd. жобалық менеджері болды. 2007-2009 жылдары Credit Suisse базалық материалдар командасы биржада сауда жасайтын компания акцияларының құны бойынша талдаушы болып жұмыс істеді. 2009-2011 жылдары «Тау-Кен Самұрық» ұлттық тау-кен компаниясы» АҚ Басқарушы директоры, Басқарма мүшесі болды. 2011-2012 жылдары «RBS (Kazakhstan)» Еншілес банкі» АҚ Астанадағы өкілдігінің басшысы, Инвестициялық банкинг департаментінің директоры болды. 2012-2016 жылдары Инвестициялық банкинг департаментінің атқарушы директоры, Астана қаласындағы UBS AG Almaty Representative Office Өкілдігінің Басшысы болып жұмыс істеді, 2016-2017 жылдары «Қазатомөнеркәсіп» ҰАК» АҚ даму және инвестициялар жөніндегі Басқарушы директоры – Басқарма мүшесі болды. 2017-2019 жылдары «Астана» ӘКК» АҚ Басқарма төрағасы болып жұмыс істеді. 2019-2020 жылдары Қазақстанда Rothschild & Co өкілі болды. 2020 жылдан 2023 жылғы сәуірге дейін «Kazakhstan Investment Development Fund (KIDF) Management Company» Ltd. Басқарма төрағасы болып жұмыс істеді.
Қордың Директорлар кеңесінің құрамындағы 2022-2023 жылдардағы өзгерістер
|
Күні |
Директорлар кеңесінің мүшесі |
Оқиға |
|
2022 жылғы 28 қаңтар |
Қанат Алдабергенұлы Бозымбаев |
Директорлар кеңесі мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды |
|
2022 жылғы 28 қаңтар |
Вячеслав Константинович Ким |
Директорлар кеңесі мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды |
|
2022 жылғы 28 қаңтар |
Данияр Талғатұлы Ақышев |
Директорлар кеңесі мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды |
|
2022 жылғы 19 ақпан |
Онг Бун Хви |
Директорлар кеңесі мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды |
|
2022 жылғы 1 шілде |
Болат Бидахметұлы Жәмішев |
Тәуелсіз директор ретінде Директорлар кеңесінің мүшесі болып сайланды |
|
2023 жылғы 16 қаңтар |
Әлихан Асханұлы Смайылов Қазақстан Республикасының |
Директорлар кеңесінің төрағасы болып сайланды |
|
2023 жылғы 4 сәуір |
Алмасадам Маиданұлы Сәтқалиев |
Директорлар кеңесі мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды |
|
2023 жылғы 4 сәуір |
Нұрлан Қаршығаұлы Жақыпов Қор басқармасының төрағасы (лауазымы бойынша) |
Директорлар кеңесінің мүшесі болып сайланды |
|
2023 жылғы 1 мамыр |
Джон Дудас |
Директорлар кеңесі мүшесінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды |
Директорлар кеңесінің 2022 жылғы жұмысы
Есепті кезеңде Қордың Директорлар кеңесі стратегиялық мақсаттар призмасы арқылы оның құзыретіне кіретін міндеттерді шешуге шоғырландырылды. Мәселелер тізбесі және олар бойынша шешімдер Директорлар кеңесі отырыстарының тиісті хаттамалары мен шешімдерінде көрсетілген. Директорлар кеңесінің отырыстары Қордың Директорлар кеңесінің жұмыс жоспарына сәйкес өткізілді. Директорлар кеңесі мен оның комитеттерінің отырыстарын өткізу дауыс берудің бетпе-бет немесе сырттай нысандары арқылы жүзеге асырылды.
Директорлар кеңесі ұйымның ұзақ мерзімді құнын өсіру және орнықты дамуы бойынша қабылдаған шаралар шеңберінде 2022 жылы Қордың Директорлар кеңесінің 18 отырысы өткізілді, оның 12-сі бетпе-бет және 8-і сырттай отырыстар. Барлығы 121 мәселе қаралып, 208 тапсырма берілді.
Қордың Директорлар кеңесінің 2018 – 2022 жылдар кезеңіндегі қызметін салыстырмалы талдау қорытындылары бойынша 2022 жылы қаралған мәселелер санының ұлғаюы, сондай-ақ сырттай отырыстар санының азаюы байқалады, бұл корпоративтік басқарудың үздік әлемдік тәжірибелеріне сәйкес келеді.
|
Көрсеткіш |
2018 |
2019 |
2020 |
2021 |
2022 |
|
Отырыстар саны |
11 (8 бетпе-бет/3 сырттай) |
10 (6 бетпе-бет/4 сырттай) |
15 (5 бетпе-бет/10 сырттай) |
10 (8 бетпе-бет/2 сырттай) |
18 (12 бетпе-бет/6 сырттай) |
|
Мәселелер саны |
111 |
88 |
101 |
116 |
121 |
Директорлар кеңесі 2022 жылы санаттар бойынша қараған мәселелер:
|
Стратегиялық мәселелер |
|
|
Экономика және қаржы саласындағы мәселелер |
|
|
Есептер |
|
|
Қордың еншілес және тәуелді ұйымдарының мәселелері |
|
|
Корпоративтік басқару мәселелері |
|
|
Ішкі нормативтік құжаттарды бекіту/өзектендіру |
|
Қор тобы бойынша корпоративтік басқаруды күшейту
Корпоративтік басқаруды күшейту – компаниялардың ұзақ мерзімді құнын ұлғайту үшін базалық аспектілердің бірі. IPO-ға шығу жоспарлары мен мерзімдеріне қарамастан, барлық ПК үшін корпоративтік басқару практикаларын комплаенс, ақпаратты ашу, шешімдер қабылдаудың ашықтығы, сатып алулар және корпоративтік басқарудың басқа да аспектілері бөлігінде жетекші халықаралық биржалардың листингтік талаптарының деңгейіне дейін айтарлықтай жақсарту мақсаты қойылған.
Корпоративтік басқарудың үздік әлемдік практикаларын іске асыру акционерлер мен инвесторлардың компанияны қабылдау деңгейін арттыруға, қарыз капиталының құнын төмендетуге және нәтижесінде компанияның ұзақ мерзімді құнын арттыруға мүмкіндік береді.
2022 жылы Қор портфельдік компаниялардағы Директорлар кеңесі жұмысының тиімділігін қамтамасыз ету және корпоративтік басқаруды одан әрі жетілдіру жөнінде жүйелі шаралар қабылдады:
- стандарттарды жетекші листингтік биржалардың талаптарына, ЭЫДҰ ережелеріне, Financial Conduct Authority, Institute of Directors ұсынымдарына барынша жақындату. Барлық ПК-да Директорлар кеңесі мен Басқарма құзыреттері мен өкілеттіктерінің аражігін ажырату бөлігінде Директорлар кеңесі туралы Жарғылар мен ережелер жаңартылды, отырыстарды өткізу тәртібі және Директорлар кеңесінің отырыстарына материалдардың форматы біріздендірілді;
- портфельдік компаниялардың Директорлар кеңесінің рөлін күшейту және жоғары кәсіби тәуелсіз директорларды тарту есебінен Директорлар кеңесінің тәуелсіз, объективті шешімдерін қабылдауды қамтамасыз ету. Тәуелсіздік және дағдылар, тәжірибе, әртүрлілік және инклюзивтілік элементтері, салалық ерекшеліктер бойынша теңгерімді сақтау бөлігінде Директорлар кеңесінің мүшелігіне іріктеу критерийлері жоғарылатылды (тиісті талаптар Кодекске енгізілді, Қордың тобы бойынша Директорлар кеңесіндегі тәуелсіз директорлардың үлесі 43 %-ға, Қор тобы бойынша әйелдердің үлесі – 15 %-ға дейін жеткізілді);
- процестерді бюрократияландыру, артық буындарды болдырмау, құжаттарды қарау және келісу кезінде Қордың және портфельдік компаниялардың өзара іс-қимылының бизнес-процестерін оңтайландыру және іске асырудың тиімділігін арттырудың қосымша тетіктерін құру. Портфельдік компаниялармен өзара іс-қимыл жөніндегі саясатқа өзгерістер мен толықтырулар енгізілді;
- ақпаратты сапалы ашу. Жылдық есепті және орнықты даму жөніндегі есепті қалыптастыру бойынша тәсілдер қайта қаралды, Тәуелсіз әл-ауқат қорларын басқарушылардың халықаралық тобына (IFSWF) жіберілген Сантьяго қағидаттарына сәйкестігі туралы Қордың өзін-өзі бағалауы бойынша есеп дайындалды;
- ESG қағидаттарын енгізу. Кодекс ESG қағидаттарын енгізу бөлігінде жаңартылды. Портфельдік компанияларда ESG тәжірибелерін енгізу бойынша интеграцияланған жоспарлар бекітілді. ҚАӨ, ҚМГ және ҚТЖ ESG-рейтингтер алды, қалған портфельдік компанияларда дайындық жұмыстары жүргізілуде.
Директорлар кеңесінің рөлін арттыру. Директорлардың тәуелсіздігі және мүдделер қақтығысы
Директорлар кеңестері құрамдарының құрылымдары директорлар кеңестерінің негізгі жұмыс органдары болып табылатын толыққанды және тиімді комитеттерді қалыптастыру жөніндегі талаптарды ескере отырып құрылатын болады. Қор ПК директорлар кеңесі құрамдарының сабақтастығымен жұмысты қолдайтын болады. Бұл үшін ПК директорлар кеңесінің әлеуетті мүшелері үшін Қордың кадр резервін қолдау, сондай-ақ нысаналы бейінге сәйкес келетін директорларды іріктеу және жалдау бойынша сапалы жұмыс қамтамасыз етілетін болады.
Директорлар кеңесінің Қорды басқарудағы рөлі тәуелсіз директорлардың пікіріне назар аудара отырып, тұрақты негізде жоғарылайды. Қор ПК-дағы тәуелсіз директорлардың үлесін 50% деңгейінде қолдауға ұмтылатын болады.
Қор тобының Директорлар кеңестерінің құрамына қабылданатын шешімдердің тәуелсіздігін және барлық мүдделі тараптарға әділ қарым-қатынасты қамтамасыз ету үшін жеткілікті мөлшерде тәуелсіз директорлар кіреді.
Жекелеген акционерлердің, атқарушы органның және өзге де мүдделі тараптардың ықпалынан бос тәуелсіз және объективті шешімдер қабылдау үшін жеткілікті кәсібилігі мен дербестігі бар тұлға тәуелсіз директор болып танылады.
Тәуелсіз директорларға қойылатын талаптар Қазақстан Республикасының заңнамасына және ұйымның Жарғысына сәйкес белгіленеді.
Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптардан басқа, 2022 жылы Қор Ұлыбританияның Корпоративтік басқару кодексінің нұсқамаларына сәйкес тәуелсіздік критерийлерін күшейтті:
- соңғы үш жыл ішінде компанияның немесе топтың қызметкері болып табылса немесе болған болса;
- компаниямен тікелей не компаниямен осындай қатынастарды қолдайтын органның серіктесі, акционері, директоры немесе бас менеджері ретінде соңғы үш жыл ішінде материалдық іскерлік қатынастары болса немесе болмаса;
- директордың сыйақысынан басқа компаниядан қосымша сыйақы алған немесе алған, компанияның акцияларына опционға немесе қызмет нәтижелерін ескере отырып, төлем схемасына қатысады немесе компанияның зейнетақы схемасының қатысушысы;
- директорлар кеңесіне мүшелікке ие болса немесе басқа компанияларға немесе органдарға қатысу арқылы басқа директорлармен байланысы болса;
- ірі акционердің атынан;
- Директорлар кеңесінде бірінші тағайындалған сәттен бастап тоғыз жылдан астам жұмыс істеді.
Тәуелсіз директор тәуелсіздік мәртебесінің жоғалуын қадағалайды және осындай жағдайлар болған жағдайда Директорлар кеңесінің төрағасына алдын ала хабарлайды.
2022 жыл ішінде Қор тобы директорларының тәуелсіздік мәртебесін сақтауды қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты жалғастырды.
Директорлар кеңесі қараған тәуекелдерді басқару жөніндегі мәселелер
Қолданыстағы Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жөніндегі саясатқа сәйкес Директорлар кеңесі тәуекелдерді басқару жүйесін қолдау және дамыту үшін тиісті көшбасшылық мәдениетін қалыптастыруда, сондай-ақ осы көшбасшылық мәдениетін Қордың бүкіл тобында көрсетуді қамтамасыз ететін тетіктерді енгізуде маңызды рөл атқарады. Директорлар кеңесі тәуекелдерді басқару, ішкі бақылау және аудит жүйесі шеңберінде мәселелерді талқылауға белсенді қатысады және тиісті бизнес-процестердің тиімділігі мен жақсартылуы бойынша ұсынымдар береді.
Тәуекелдерді тиімді басқару мақсатында Директорлар кеңесі «қорғаудың үш желісі» қағидатын анықтады. Қорғаудың бірінші желісі тәуекелдерді азайтуда негізгі рөл атқаратын бизнес-процестердің тікелей иелері. Екінші қорғау желісі бақылау функциялары, оның ішінде Тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау департаменті, Комплаенс қызметі, Тәуекелдерді басқару жүйесін жалпы ұйымдастыруға жауапты және бірінші қорғау желісін әдіснамалық қолдауды қамтамасыз ететін Қауіпсіздік қызметі. Үшінші қорғау желісі тәуекелдерді басқару жүйесінің тиімділігін объективті және тәуелсіз бағалауды қамтамасыз ететін Ішкі аудит қызметі.
Директорлар кеңесі Қордың және портфельдік компаниялардың сыни қатерлерінің жағдайы туралы есептерді, тәуекелдерді басқару жөніндегі іс-шараларды тоқсан сайынғы негізде қарайды, карталарды/тәуекелдер тіркелімдерін және алдағы кезеңге тәбетті бекітеді. Мұқият талдау мен талқылаулардың қорытындылары бойынша тәуекелдерді одан әрі төмендету және тәуекелдерді басқарудың корпоративтік жүйесін жетілдіру бойынша шешімдер қабылданады.
Жазатайым оқиғалардың тәуекелдерін, маңызды инвестициялық жобалардың тәуекелдерін, әлеуметтік тұрақсыздық тәуекелдерін, қаржылық тәуекелдерді, сот талқылауларының тәуекелдерін, беделге нұқсан келтіру тәуекелдерін, санкциялық заңнаманың ықпал ету тәуекелдерін, жекешелендіру бағдарламасының тәуекелдерін қоса алғанда, барлық түйінді тәуекелдер Директорлар кеңесінің назары мен бақылауында болды.
Директорлар кеңесінің қызметін бағалау
2022 жылы Директорлар кеңесінің және Қордың негізгі құрылымдық бөлімшелерінің мүшелеріне мынадай бес бағыт бөлінісінде сауалнама жүргізу арқылы Директорлар кеңесінің қызметін өзін-өзі бағалауды қоса алғанда, корпоративтік басқаруды бағалау жүргізілді:
- Директорлар кеңесі мен басқарма тиімділігі;
- тәуекелдерді басқару, ішкі бақылау және аудит;
- тұрақты даму;
- Жалғыз акционердің құқықтары;
- ашықтық.
Бағалауға шолу 2021 жылғы 1 шілдеден бастап 2022 жылғы 30 қыркүйекке дейінгі кезеңді қамтыды.
Қордың корпоративтік басқаруының жалпы рейтингі өзін-өзі бағалау қорытындылары бойынша 2021 жылғы рейтингпен салыстырғанда ұлғайды, ол «ПрайсуотерхаусКуперс» ЖШС тәуелсіз бағалау қорытындысы бойынша қойылған. Рейтингтің ұлғаюына тәуекелдерді басқару, тұрақты даму және ашықтық сияқты бағыттар бойынша шаралардың айтарлықтай жақсаруы әсер етті.
Диагностика қорытындысы бойынша корпоративтік басқарудың тиімділігін одан әрі арттыру бойынша негізгі ұсыныстар берілді. Осы ұсынымдар шеңберінде Қор корпоративтік басқару сапасын жақсарту жөніндегі жұмысты жалғастырады.
Директорлар кеңесі мүшелерінің 2022 жылғы отырыстарға қатысуы туралы ақпарат
|
№ |
Директорлар кеңесінің мүшесі, лауазымы |
Директорлар кеңесінің отырыстарына қатысу (%) |
|
1. |
Д. Дудас – Директорлар кеңесінің төрағасы, тәуелсіз директор |
83 % |
|
2. |
Т.М. Сүлейменов – Директорлар кеңесінің мүшесі, Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары |
94 % |
|
3. |
Ә.С. Қуантыров – Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрі, Директорлар кеңесінің мүшесі |
83 % |
|
4. |
Б.Б. Жәмішев – тәуелсіз директор |
100 % |
|
5. |
Л. Сутера – тәуелсіз директор |
89 % |
|
6. |
Б.Х. Онг – тәуелсіз директор * |
100 % |
|
7. |
А.М. Сәтқалиев – Директорлар кеңесінің мүшесі, Қор Басқармасының төрағасы |
100 % |
*2022 жылғы 19 ақпанда Қордың Директорлар кеңесінің құрамынан шықты
Ескертпе: Директорлар кеңесінің мүшелері Қордың Директорлар кеңесінің отырыстарына дәлелді себептермен қатыспаған.
Директорлар кеңесі жанындағы комитеттер
Директорлар кеңесінің шешімдері әрбір мәселені талқылау және талдау үшін жеткілікті уақыт бөлетін тиісті комитеттер мұқият қарағаннан кейін жай көпшілік дауыспен қабылданады.
Комитеттер Директорлар кеңесінің құзыретіне кіретін мәселелерді терең және мұқият қарауға, әсіресе аудит, тәуекелдерді басқару, Қор саясатын тиісінше және тиімді қолдану, тұрақты даму, оның ішінде өндірістік қауіпсіздік және қоршаған ортаны қорғау мәселелері сияқты бағыттар бойынша қабылданатын шешімдердің сапасын арттыруға ықпал етеді.
Комитеттер толық талдау жүргізу және Директорлар кеңесінің отырысында қаралғанға дейін неғұрлым маңызды мәселелер шеңбері бойынша ұсынымдар әзірлеу үшін құрылады. Комитеттердің болуы Директорлар кеңесінің мүшелерін Директорлар кеңесінің құзыреті шеңберінде қабылданған шешімдер үшін жауапкершіліктен босатпайды. Комитеттердің төрағалары комитеттің қызметі туралы есеп дайындайды және Директорлар кеңесінің алдында бір жылдағы қызметінің қорытындылары туралы есеп береді.
Аудит комитеті
Комитеттің рөлі
Аудит комитеті Қордың Директорлар кеңесінің консультациялық-кеңесші органы және Қордың Директорлар кеңесіне оның қаржылық есебінің тұтастығына, ішкі бақылау және тәуекелдерді басқару жүйелерінің тиімділігіне, сондай-ақ корпоративтік басқару қағидаттары мен заңнаманың сақталуына бақылау функцияларын орындауға жәрдемдесу үшін құрылды. Аудит комитеті сондай-ақ Қордың Директорлар кеңесіне сыртқы аудиторды тағайындау немесе қайта тағайындау туралы ұсынымдар береді.
Корпоративтік басқару кодексінің нұсқамаларына сәйкес Аудит комитетінің құрамына бухгалтерлік есеп пен аудит, тәуекелдерді басқару, ішкі бақылау саласында терең білімі және практикалық тәжірибесі бар тәуелсіз директорлар ғана кіреді.
Аудит комитетінің құрамындағы өзгерістер
2022 жылғы 19 ақпанда тәуелсіз директор Онг Бун Хви Директорлар кеңесі мен Аудит комитетінің құрамынан шықты. «Самұрық-Қазына» АҚ Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 8 сәуірдегі № 195 шешіміне сәйкес «Самұрық-Қазына» АҚ тәуелсіз директоры Джон Дудас Аудит комитетінің мүшесі болып сайланды.
«Самұрық-Қазына» АҚ Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 25 тамыздағы № 200 шешіміне сәйкес Болат Бидахметұлы Жәмішев Аудит комитетінің мүшесі болып сайланды.
Аудит комитетінің 2022 жылғы жұмысы
Бір жыл ішінде Аудит комитеті сыртқы және ішкі аудит, ішкі бақылау және тәуекелдерді басқару жүйесі, қаржылық есептілік, корпоративтік басқару және комплаенс саласындағы 54 мәселені қарады. Материалдардың, сондай-ақ Қордың Директорлар кеңесіне ұсынылатын ұсынымдардың сапасын арттыру мақсатында Аудит комитеті қатысушылардың санын ескере отырып, күн тәртібінің әрбір тармағын қарау және талқылау үшін жеткілікті уақыт бөлу үшін отырыстарды жоспарлау мен дайындауға ерекше назар аударды.
Сыртқы аудит мәселелері бойынша
- 2022-2024 жылдары «Самұрық-Қазына» АҚ аудитін жүзеге асыратын аудиторлық ұйымды іріктеу және тағайындау процесін үйлестірді;
- 2021 жылға арналған «Самұрық-Қазына» АҚ аудитін жоспарлау туралы есепті қарады;
- 2021 жылғы 31 желтоқсанда аяқталған «Самұрық-Қазына» АҚ шоғырландырылған және жеке қаржылық есеп аудитінің нәтижелерін қарады және аудиторлардың тәуелсіздігіне көз жеткізді;
- «Самұрық-Қазына» АҚ-ның 2022 жылғы 30 маусымда аяқталған алты айлық кезеңдегі аралық қысқартылған шоғырландырылған және жеке қаржылық есептің шектеулі шолу рәсімдерінің нәтижелерін қарады;
- 2021 жылы «Самұрық-Қазына» АҚ Тобына аудиторлық ұйымдар көрсеткен аудиторлық және аудиторлық емес қызметтердің көлемі туралы ақпаратты қарады, сондай-ақ 2021 жылы аудиторлық және аудиторлық емес қызметтерді көрсеткені үшін «Самұрық-Қазына» АҚ сыртқы аудиторға төленген сыйақы туралы ақпаратты Қордың корпоративтік интернет-ресурсында жариялауға бекітті;
- «Самұрық-Қазына» АҚ және оның еншілес ұйымдары үшін «Самұрық-Қазына» АҚ аудиторлық ұйымы көрсететін консультациялық аудиторлық емес қызметтерді көрсетуді мақұлдау туралы мәселелерді қарады.
Ішкі аудит мәселелері бойынша
- Өзгерістер мен толықтыруларды қоса алғанда, Ішкі аудит қызметінің жылдық аудиторлық жоспарын қарады;
- Тоқсан сайынғы аудиторлық есептерді бекітілген Жылдық аудиторлық жоспарға сәйкес қарады, сондай-ақ жоспардан тыс тексерулер бойынша есептерді зерделеді;
- Ішкі аудит қызметі қызметкерлерінің жұмыс тиімділігін, сондай-ақ Ішкі аудит қызметі қызметкерлерінің жеке даму жоспарларын бағалады;
- Ішкі аудиттің тәуелсіздігін арттыру және жеткілікті ресурстардың болуы үшін Аудит комитеті Директорлар кеңесінің қарауына және бекітуіне жататын Ішкі аудит қызметінің жеке бюджетін енгізуді мақұлдады;
- Жыл бойы бизнес-процестердің тиімділігін арттыруға және қосылған құнды құруға бағытталған құндылыққа бағдарланған аудиттерді ілгерілету бойынша айтарлықтай күш-жігер жұмсалды.
Комплаенс қызметі мәселелері бойынша
- Комплаенс қызметінің 2022 жылғы жартыжылдық есебі қаралды;
- «Самұрық-Қазына» АҚ мүдделер қақтығысын реттеу жөніндегі саясатқа өзгерістер мен толықтыруларды бекіту бойынша Директорлар кеңесіне ұсынымдарды қарады және ұсынды;
- Комплаенс қызметінің басшысы ұсынған ұсыныстар негізінде «Самұрық-Қазына» АҚ Комплаенс қызметінің қызметкерлерін тағайындауды қарады және бекітті;
- Үшінші тарап басқаратын «Жедел желі» жұмысының нәтижелерін талабын сақтаудың бұзылғандығы және әдепсіз мінез-құлқы туралы жасырын хабарлау үшін қарады.
Ішкі бақылау және тәуекелдерді басқару мәселелері бойынша
- 2021 және 2022 жылдары Қор тобының тәуекелдері бойынша шоғырландырылған тоқсандық және жылдық есептерді қарады және Директорлар кеңесіне ұсынды;
- «Самұрық-Қазына» АҚ ішкі бақылау жүйесі аясында қорғаудың екінші желісін дамыту бойынша алдын ала жоспар бойынша ұсынымдарды қарады және берді;
- Жыл бойы Аудит комитеті тәуекел мәселелерін талқылауға және ашық және ашық қарым-қатынас жасауға, сондай-ақ негізгі тәуекелдерді сапалы талқылауға ықпал ете отырып, тәуекел иелерімен өзара іс-қимылға айтарлықтай уақыт бөлді;
- Қосымша Аудит комитеті тәуекелдер бойынша есептерді дайындау мерзімі мен сапасы, тәуекелдерді жіктеу бойынша, олардың компанияның қаржылық жағдайына әсері бойынша, сондай-ақ тәуекелдерді басқару шаралары бойынша ұсыныстар берді.
Қаржылық есеп мәселелері бойынша
- 2021 жылғы 31 желтоқсанда аяқталған «Самұрық-Қазына» АҚ Жеке және Шоғырландырылған қаржылық есебін қарады және Директорлар кеңесіне бекітуге ұсынды;
- «Самұрық-Қазына» АҚ-ның 2022 жылғы 30 наурызда және 30 маусымда аяқталған 3 және 6 айдағы аралық қысқартылған шоғырландырылған және жеке қаржылық есебін қарады;
- Толық шолу жүргізіп, басшылықпен және сыртқы аудит өкілімен талқылады:
- қаржылық есепке енгізілген негізгі көрсеткіштерді, әсіресе айналымнан тыс активтердің құнсыздануына байланысты көрсеткіштерді;
- Қызметтің үздіксіздігі және өтімділік туралы;
- Кредиттік ковенанттарды сақтау туралы;
- Қаңтар оқиғасы мен Ресей Федерациясына қарсы санкциялардың Қор тобының қызметіне әсері туралы.
- Бұдан басқа Аудит комитеті бизнес процестерді автоматтандыру және цифрландыру процесін, сондай-ақ қаржылық есеп жүйесін жеделдету бойынша ұсыныс берді.
Корпоративтік басқару мәселелері бойынша
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 5 қарашадағы № 1403 қаулысымен бекітілген «Самұрық-Қазына» АҚ Корпоративтік басқару кодексінің қағидаттары мен ережелерін сақтау/сақтамау туралы есепті қарады;
- 2021 жылға арналған «Самұрық-Қазына» АҚ тұрақты даму саласындағы жылдық есебі мен есептілігін қарады және Директорлар кеңесіне бекітуге ұсынды;
- Тұрақты даму, инвестициялық имиджі және мүдделі тараптардың сенімі саласындағы есепке сенімді арттыру мақсатында Аудит комитеті келесі жылы «Самұрық-Қазына» АҚ-ның тұрақты даму туралы есебін тәуелсіз сыртқы аудит жүргізу мүмкіндігін қарастыруды ұсынды;
- «Самұрық-Қазына» АҚ Директорлар кеңесіне «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамының «Корпоративтік басқару кодексін бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 5 қарашадағы № 1403 қаулысына өзгеріс енгізу туралы» мәселені қарады және «Самұрық-Қазына» АҚ Жалғыз акционерінің қарауына шығаруды ұсынды.
2022 жылы Аудит комитеті барлығы 18 отырыс, оның ішінде 7 бетпе-бет және 11 сырттай отырыс өткізді. Аудит комитеті өз құзыреті шегінде түрлі салаларда 54 мәселені қарады, олардың 74%-ы бетпе-бет отырыстар шеңберінде қаралды және 26%-ы сырттай отырыстарда қаралды.
Сырттай отырыстар Қордың саясатына сәйкес және сыртқы аудиторлық ұйымның тәуелсіздігін сақтауды қамтамасыз ету мақсатында сыртқы аудитор ұсынатын аудиторлық емес қызметтерді бекітуге арналғанын атап өткен жөн.
Бұдан басқа Ішкі аудит қызметі басшысының, Комплаенс қызметі басшысының және Қор басшылығының қатысуымен ішкі және сыртқы аудит, тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау, корпоративтік басқару және комплаенс мәселелерін талқылау үшін Аудит комитеті отырыстарының шеңберінен тыс бірқатар кездесулер ұйымдастырылды.
Комитет мүшелерінің 2022 жылғы отырыстарға қатысуы
|
№ |
Аудит комитетінің мүшесі |
Лауазымы |
Комитеттің отырыстарына қатысу (%) |
|
1. |
Лука Сутера |
Тәуелсіз директор, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитет төрағасы |
100 % |
|
2. |
Онг Бун Хви* |
Тәуелсіз директор, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитеттің мүшесі |
100 % |
|
3. |
Джон Дудас |
Тәуелсіз директор, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитеттің мүшесі |
100 % |
|
4. |
Болат Бидахметұлы Жәмішев |
Тәуелсіз директор, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитеттің мүшесі |
100 % |
Стратегия комитеті
Комитеттің рөлі
Қордың Директорлар кеңесінің 2018 жылғы 13 желтоқсандағы шешімімен Қор қызметінің стратегиялық бағыттарын қозғайтын мәселелер бойынша алдын ала қарау және Қордың Директорлар кеңесіне ұсынымдар әзірлеу құзыретіне кіретін Стратегия комитеті құрылды.
Стратегия комитетінің құрамындағы өзгерістер
Комитет кемінде үш мүшеден тұрады, оның біреуі тәуелсіз директор болуға тиіс. Комитет мүшелерінің өкілеттік мерзімі олардың Қордың Директорлар кеңесінің мүшелері ретіндегі өкілеттік мерзімімен сәйкес келеді.
2022 жылғы 6 қаңтарға дейін Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрі қызметін атқарған Әсет Арманұлы Ирғалиев Стратегия комитетінің төрағасы болды. 2022 жылғы 11 қаңтарда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Әлібек Сәкенұлы Қуантыров Қазақстан
Республикасының Ұлттық экономика министрі болып тағайындалды.
2022 жыл ішінде Қордың Директорлар кеңесінің стратегия комитетінің келесі мүшелерінің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды:
- Қордың Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 18 ақпандағы № 192 шешімімен тәуелсіз директор Ким Вячеслав Константинович 2022 жылғы 17 қаңтардан бастап қолданысқа енгізіле отырып, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде өз өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы өтініші негізінде;
- 2022 жылғы 19 ақпаннан бастап шешім қолданысқа енгізіле отырып, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде өз өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы өтініші негізінде тәуелсіз директор Онг Бун Хви Қордың Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 25 тамыздағы № 200 шешімімен бекітілді.
Қордың Директорлар кеңесінің құрамының өзгеруіне байланысты шешім қабылданған күннен бастап қолданысқа енгізіле отырып, Қордың Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 25 тамыздағы № 200 шешіміне сәйкес тәуелсіз директор Болат Бидахметұлы Жәмішев Стратегия комитетінің мүшесі болып сайланды.
Жоғарыда аталған өзгерістерге байланысты Стратегия комитетінің жаңартылған құрамы мынадай:
Әлібек Сәкенұлы Қуантыров – Қазақстан Республикасының Ұлттық экономика министрі – Комитет төрағасы;
Джон Дудас – тәуелсіз директор;
Болат Бидахметұлы Жәмішев – тәуелсіз директор.
Стратегия комитетінің 2022 жылғы жұмысы
2022 жылы Стратегия комитетінің 7 бетпе-бет отырысы өткізілді.
Комитет отырыстары Комитеттің 2022 жылға арналған жұмыс жоспарына сәйкес тұрақты негізде өтті, ол өз кезегінде Комитет қызметінің 2022 жылға арналған бірінші кезектегі және неғұрлым маңызды мәселелерін қамтыды.
Комитет отырыстарында мынадай мәселелер қаралып, талқыланды:
- 10 жылдық кезеңге арналған стратегиялық жоспарды және жоспарлаудың 5 жылдық кезеңіне арналған орта мерзімді іс-шаралар жоспарын мақұлдау;
- Қордың және оның портфельдік компанияларының жоспарланатын 2023-2027 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарларында, сондай-ақ көрсетілген кезеңге арналған Іс-шаралар жоспарын түзетуге байланысты 2022-2026 жылдарға арналған іс-шаралар жоспарларында пайдалану үшін соңғы макроэкономикалық көрсеткіштердің болжамын бекіту;
- орта мерзімді Іс-шаралар жоспарының мониторингі;
- ірі инвестициялық жобалар мониторингі, сондай-ақ 13 басым жобаны іске асыру мәртебесі;
- Қордың төмен көміртекті бизнес-моделге көшуі жөніндегі жоспарды қоса алғанда, Қордың төмен көміртекті дамуға көшу жөніндегі тұжырымдамасын мақұлдау;
- Комитеттің жұмыс жоспарын бекіту және Директорлар кеңесіне Комитеттің жұмысы туралы жыл сайынғы есепті ұсыну.
Комитет мүшелерінің 2022 жылғы отырыстарға қатысуы
|
№ |
Стратегия комитетінің мүшесі |
Лауазымы |
Комитеттің отырыстарына қатысу (%) |
|
1. |
Әлібек Сәкенұлы Қуантыров |
ҚР Ұлттық экономика министрі, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитет төрағасы |
100 % |
|
2. |
Джон Дудас |
Тәуелсіз директор, Қордың Директорлар кеңесінің төрағасы, Комитет мүшесі |
100 % |
|
3. |
Болат Бидахметұлы Жәмішев |
Тәуелсіз директор, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитеттің мүшесі |
100 % |
Тағайындау және сыйақы комитеті
Комитеттің рөлі
Тағайындау және сыйақы комитеті Директорлар кеңесінің, Басқарма құрамдарына, Корпоративтік хатшы лауазымына білікті мамандарды тарту, тәуелсіз директорлардың сыйақыларын мақұлдау, Басқарма мүшелері мен Корпоративтік хатшының еңбегіне ақы төлеу және сыйлықақы беру шарттары мәселелері бойынша ұсыныстар беруге және ұсыныстар қалыптастыруға жауапты.
Тағайындау және сыйақы комитетінің құрамына объективті және тәуелсіз шешімдер әзірлеу және комитет мүшелерінің пайымдауларына мүдделі тұлғалардың ықпал етуіне жол бермеу мақсатында тәуелсіз директорлардың көпшілігі кіреді.
Тағайындау және сыйақы комитетінің құрамындағы өзгерістер
«Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне және Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің өкімдеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 28 қаңтардағы № 34 қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары Т. М. Сүлейменова Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі болып сайланды.
Қордың Директорлар кеңесінің құрамының жоғарыда көрсетілген өзгеруіне байланысты Қордың Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 18 ақпандағы № 192 шешімімен Тағайындау және сыйақы комитетінің құрамы қайта қаралды, оның ішінде Қордың Жалғыз акционері оны Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде сайлау туралы шешім қабылдаған күннен бастап Комитет мүшесі болып
Т. М. Сүлейменов сайланды.
Комитеттің құрамына 2022 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша мынадай тұлғалар кірді:
- Джон Дудас – тәуелсіз директор – Комитет төрағасы;
- Тимур Мұратұлы Сүлейменов – Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары, Комитет мүшесі;
- Лука Сутера – тәуелсіз директор, Комитеттің мүшесі.
Тағайындау және сыйақы комитетінің 2022 жылғы жұмысы
2022 жылы Қордың Директорлар кеңесінің Тағайындау және сыйақы комитетінің 7 (жеті) отырысы өткізілді, оның ішінде 4-і бетпе-бет және 3-і сырттай отырыстар.
Комитеттің отырыстары Комитеттің 2022 жылға арналған жұмыс жоспарына сәйкес тұрақты негізде өтті.
Комитет отырыстарында мынадай мәселелер қаралып, талқыланды:
- Директорлар кеңесі үшін Басқарма мүшелерін сайлау туралы ұсыныстар қалыптастыру;
- ішкі нормативтік құжаттарға, оның ішінде Кадр саясатына, менеджменттің және Директорлар кеңесіне есеп беретін қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеуге байланысты өзгерістер мен толықтыруларды қарау;
- Қор қызметінің корпоративтік түйінді көрсеткіштерін Қор ҚТК картасы және Басқарма мүшелерінің қызметін бағалау түрінде қарау;
- Корпоративтік хатшының, Омбудсменнің мақсаттарын және олардың қызметінің нәтижелерін мақұлдау;
- Комитеттің жұмыс жоспарын бекіту және Директорлар кеңесіне Комитеттің жұмысы туралы жыл сайынғы есепті ұсыну.
2022 жылы бейнеконференция байланысы арқылы Қордың Директорлар кеңесінің Тағайындау және сыйақы комитетінің 7 (жеті) отырысы өткізілді, оның 4-і бетпе-бет және 3-і сырттай отырыстар. Жұмыс жоспарына сәйкес 20 (жиырма) мәселе қаралды.
Комитет мүшелерінің 2022 жылғы отырыстарға қатысуы
|
№ |
Тағайындау және сыйақы комитетінің мүшесі |
Лауазымы |
Комитеттің отырыстарына қатысу (%) |
|
1. |
Джон Дудас |
Қордың тәуелсіз директоры, Директорлар кеңесінің төрағасы, Комитет төрағасы |
100 % |
|
2. |
Тимур Мұратұлы Сүлейменов |
Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитет мүшесі |
71 % |
|
3. |
Лука Сутера |
Тәуелсіз директор, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитеттің мүшесі |
100 % |
Трансформациялау бағдарламасының іске асырылуын бақылау комитеті
Комитеттің рөлі
Трансформациялау бағдарламасының іске асырылуын бақылау комитеті Қордың Директорлар кеңесінің консультациялық-кеңесші органы және Қордың Трансформациялау бағдарламасының іске асырылуына мониторинг және бағалау жүргізу, активтерді жекешелендіру және қайта құрылымдау мәселелерін қарау және Қордың Директорлар кеңесіне қажетті ұсынымдар дайындау жөніндегі міндеттерді орындау үшін құрылды.
Комитет құрамындағы өзгерістер
«Қазақстан Республикасы Үкіметінің кейбір шешімдеріне және Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің өкімдеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2022 жылғы 28 қаңтардағы № 34 қаулысына сәйкес Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары Т.М. Сүлейменов Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі болып сайланды. Қазақстан Республикасы Үкіметінің аталған қаулысымен Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі Қ.А. Бозымбаевтың өкілеттігі мерзімінен бұрын тоқтатылды.
Қордың Директорлар кеңесі құрамының жоғарыда көрсетілген өзгеруіне байланысты Қордың Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 18 ақпандағы № 192 шешімімен Трансформация бағдарламасының іске асырылуын бақылау комитетінің құрамы қайта қаралды, оның ішінде:
- Қордың Жалғыз акционері Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде оның өкілеттіктерін мерзімінен бұрын тоқтату туралы шешім қабылдаған күннен бастап шешім қолданысқа енгізіле отырып, Комитет мүшесі Қ.А. Бозымбаевтың өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылған;
- 2022 жылғы 17 қаңтардан бастап шешім қолданысқа енгізіле отырып, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде өз өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы өтініші негізінде Комитеттің мүшесі – тәуелсіз директор В.К. Кимнің өкілеттіктері мерзімінен бұрын тоқтатылды;
- Комитеттің мүшесі болып Т. М. Сүлейменов Қордың Жалғыз акционері оны Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі ретінде сайлау туралы шешім қабылдаған күннен бастап шешім қолданысқа енгізе отырып сайланды.
Қордың Директорлар кеңесі құрамының өзгеруіне байланысты Комитеттің мүшесі болып Қордың Директорлар кеңесінің 2022 жылғы 25 тамыздағы № 200 шешіміне сәйкес тәуелсіз директор Болат Бидахметұлы Жәмішев сайланды.
Комитеттің құрамына 2022 жылғы 31 желтоқсандағы жағдай бойынша мынадай тұлғалар кірді:
- Джон Дудас – тәуелсіз директор – Комитет төрағасы;
- Тимур Мұратұлы Сүлейменов – Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары, Комитет мүшесі;
- Болат Бидахметұлы Жәмішев – тәуелсіз директор, Комитеттің мүшесі.
Комитеттің 2022 жылғы жұмысы
2022 жылы Қордың Директорлар кеңесі жанындағы Трансформация бағдарламасының іске асырылуын бақылау комитетінің алты отырысы өткізілді, оның ішінде 3 бетпе-бет және 3 сырттай отырыс.
2022 жылы Комитеттің отырыстарында мынадай мәселелер талқыланып, қаралды:
- Қордың активтерін өткізу туралы, оның ішінде «ҚазМұнайГаз» ҰК» АҚ-ның IPO-ға шығуына және «ҚазМұнайГаз» АҚ акциялар пакетінің 100%-ға дейін бәсекелес ортаға беру тәсілін айқындауға байланысты;
- «Самұрық-Қазына» АҚ және оның еншілес ұйымдарының активтерін сатуға шығару барысы туралы есеп;
- «Самұрық-Қазына» ұлттық әл-ауқат қоры» акционерлік қоғамының және дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы меншік құқығында «Самұрық-Қазына» АҚ-ға тікелей немесе жанама түрде тиесілі ұйымдардың активтерін бәсекелес ортаға беру қағидаларына өзгерістер мен толықтырулар;
- Комитеттің жұмыс жоспарын бекіту және Директорлар кеңесіне Комитеттің жұмысы туралы жыл сайынғы есепті ұсыну.
Комитет мүшелерінің 2022 жылғы отырыстарға қатысуы
|
№ |
Іске асырылуын бақылау комитетінің мүшесі Трансформациялау бағдарламалары |
Лауазымы |
Комитеттің отырыстарына қатысу (%) |
|
1. |
Джон Дудас |
Қордың тәуелсіз директоры, Директорлар кеңесінің төрағасы, Комитет төрағасы |
100 % |
|
2. |
Тимур Мұратұлы Сүлейменов |
Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігі Басшысының бірінші орынбасары, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитет мүшесі |
83 % |
|
4. |
Болат Бидахметұлы Жәмішев |
Тәуелсіз директор, Қордың Директорлар кеңесінің мүшесі, Комитеттің мүшесі |
100 % |
Мамандандырылған комитет
Мамандандырылған комитет Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының қаражатын, республикалық бюджетті, сондай-ақ мемлекет кепілгерліктері мен активтерін пайдалануға байланысты мәселелерді қоспағанда, Қор тобына кіретін ұйымдар қызметінің экономиканы немесе экономиканың жекелеген саласын дамытуға әсеріне кешенді және объективті талдауды жүзеге асырады.
Басқарма және оның комитеттері
Басқарма Қордың алқалы атқарушы органы, ол оның ағымдағы қызметіне басшылықты жүзеге асырады және даму стратегиясы мен жоспарын, сондай-ақ Қордың Директорлар кеңесі мен Жалғыз акционері қабылдаған шешімдерді іске асыруға жауапты болады. Қор Басқармасы өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамасына, Қордың Жарғысына, Жалғыз акционердің, Қордың Директорлар кеңесінің шешімдеріне, Басқарма туралы ережеге және Қордың өзге де ішкі құжаттарына сәйкес жүзеге асырады.
Басқарма төрағасы Жалғыз акционердің шешімімен тағайындалады. Басқарма мүшелері Қордың Директорлар кеңесінің шешімімен сайланады.
Басқарма мен Басқарма төрағасы өз қызметінде Қордың Жалғыз акционеріне және Директорлар кеңесіне есеп береді. Басқарманың құзыретіне өзгелердің арасында мыналар жатады:
- Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қатысты мәселелер бойынша шешімдер қабылдау және (немесе) «Ұлттық әл-ауқат қоры туралы» Заңға сәйкес Қордың жалғыз акционері немесе директорлар кеңесі қабылдайтын мәселелер бойынша шешімдерді қоспағанда, оған қатысты Қор акционер, қатысушы болып табылатын немесе мүліктегі үлеске құқығы бар компанияның немесе өзге де заңды тұлғаның акционерлерінің (қатысушыларының) жалпы жиналысының, өзге де органының құзыретіне жарғымен;
- инвестициялық шешімдер мен инвестициялық жобаларды іске асырудың толықтығы мен мерзімдері бойынша іркілістерге жол бермеу жөнінде компанияларға қатысты жедел шаралар қабылдау;
- компанияларға қатысты бірыңғай қаржылық, инвестициялық, өндірістік-шаруашылық, ғылыми-техникалық, ақшаны басқару жөніндегі, кадрлық, әлеуметтік және өзге де саясатты (оның ішінде компаниялар қызметінің салалары бойынша) қалыптастыру;
- компаниялардың даму жоспарларын әзірлеу, келісу, бекіту, түзету, орындау және орындау мониторингі қағидаларын бекіту;
- Қордың штат санын, штат кестесін және ұйымдық құрылымын бекіту;
- ПК қызметінің нәтижелерін жыл сайынғы негізде тыңдау және компаниялар қызметінің нәтижелері туралы есептерді Қордың Директорлар кеңесіне ұсыну;
- Қордың ішкі қызметі мәселелері бойынша шешімдер қабылдау.
Қор Басқармасының айрықша құзыретіне жатқызылған мәселелердің толық тізбесі www.sk.kz Қор Жарғысында ашылды.